Toplumsal Yapının Dinamikleri: Hırsın Sosyolojik Önemi Üzerine Bir Araştırmacının Gözlemi Toplumları anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak, insanın içsel dürtüleri ile dışsal yapılar arasındaki ilişki her zaman ilgimi çekmiştir. Bu bağlamda hırs, bireyin hem kişisel motivasyonlarını hem de toplumsal konumunu belirleyen en güçlü itici güçlerden biridir. Ancak hırs yalnızca bir başarı arzusu değildir; aynı zamanda toplumsal normların, kültürel değerlerin ve cinsiyet rollerinin biçimlendirdiği bir duygudur. Hırs neden önemlidir? Çünkü toplum, bireyin arzu ettiği hedeflere ulaşmak için gösterdiği çabayı ödüllendirir ya da cezalandırır. Bu nedenle hırs, yalnızca bireysel bir tutku değil; aynı zamanda sosyolojik bir olgudur. Toplumsal Normlar ve Hırsın Meşrulaştırılması Toplumlar,…

HIH Nedir? Geçmişten Günümüze Toplumsal Dönüşüm ve Kırılma Noktaları Geçmişi Anlamaya ve Günümüzle Bağ Kurmaya Çalışan Bir Tarihçinin Samimi Girişi Tarih, bazen bir kavramın anlamının zaman içinde ne kadar evrilebileceğini görmek için en iyi rehber olur. Geçmişteki olaylar, bugün hayatımıza şekil veren derin izler bırakır. Her dönüm noktası, bir zamanlar var olan, ancak bugün kaybolmuş toplum yapıları, kültürel değerler ve sosyal düzenler hakkında bize önemli bilgiler sunar. Bir tarihçi olarak, geçmişteki önemli kavramları ve değişimleri anlamak, bugünü daha iyi kavrayabilmemizi sağlar. Bugün ele alacağımız konu da, tarihin derinliklerinden günümüze kadar etkilerini hissedebileceğimiz önemli bir kavram olan “HIH” (Herhangi İnsanı Hedef…

Hacamat Yapan Kişiye Ne Denir? Tarihsel Bir Perspektif Tarihe ilgi duyan bir araştırmacı olarak, geçmişin izlerini günümüze taşımak ve toplumsal dönüşümlerin köklerine inmeye çalışmak her zaman ilginç bir deneyim olmuştur. Sağlık, insanların yaşamlarını sürdürebilmeleri için temel bir gereklilik olmasının ötesinde, kültürel ve toplumsal yapılarla sıkı bir ilişki içindedir. Hacamat da binlerce yıl boyunca sağlık uygulamalarının bir parçası olarak toplumların hayatında önemli bir yer tutmuştur. Ancak, hacamatı yapan kişiye ne denir? Bu soruya bakmak, hem sağlık geçmişini hem de toplumların sağlık uygulamalarına dair evrimsel bir yolculuğa çıkmak demektir. Hacamatın uygulayıcısının tarihsel süreçler içindeki rolünü anlamak, bir yandan bu geleneksel tedavi yöntemlerinin…

Güvercin Göğsü Belirtileri Nelerdir? Psikolojinin Derinliklerinden Bedensel Bir Metafor Bir psikolog olarak insan davranışlarını gözlemlerken, bazen bedenin dilinin ruhun dilinden çok daha gür konuştuğunu fark ederim. Güvercin göğsü dediğimiz olgu — tıpta “pectus carinatum” olarak bilinse de — yalnızca bir fiziksel biçim bozukluğu değildir; o, bedenin içsel bir hikâyeyi anlatma biçimidir. İnsan bedeninin dışa vurduğu bu biçim, benlik algısı, özsaygı ve sosyal kimlikle derinden ilişkilidir. O halde soralım: Güvercin göğsü belirtileri nelerdir? Ve bu belirtiler yalnızca bedende mi başlar, yoksa zihinde mi filizlenir? Bilişsel Boyut: Bedenin Şekli, Zihnin Haritası Bilişsel psikoloji, kişinin bedeniyle kurduğu ilişkinin, düşünce kalıplarını doğrudan etkilediğini söyler.…

Okul Kantinlerinde Cips Yasak mı? Sağlık, Alışkanlıklar ve Değişen Dünyamız Üzerine Bir Yolculuk Bazen en basit sorular en derin tartışmaların kapısını aralar. “Okul kantinlerinde cips yasak mı?” sorusu da tam olarak böyle bir soru. Yalnızca bir atıştırmalıkla ilgiliymiş gibi görünse de aslında çocuk sağlığından beslenme alışkanlıklarına, eğitim politikalarından ailelerin sorumluluklarına kadar uzanan geniş bir hikâyenin başlangıcı. Gelin, bu meselenin ardındaki gerçeklere, verilere ve insanların hayatlarına dokunan örneklere birlikte bakalım. Yasakların Arkasındaki Neden: Sağlık Alarmı Çocukların beslenme alışkanlıkları, onların gelecekteki sağlık durumlarını doğrudan etkiliyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) verilerine göre, çocukluk çağı obezitesi son 30 yılda üç kat arttı. Türkiye’de ise…

Gümrük Neden Takılır? Bir Edebiyat Perspektifiyle Kelimenin Gücü ve Dönüştürücü Etkisi Edebiyatın gücü, dilin sınırlarını aşarak insan ruhuna dokunmasında yatmaktadır. Her kelime, bir kapı aralar; her cümle, bir düşünceyi ya da his dünyasını dönüştürür. Edebiyatçılar için dil, yalnızca iletişimin aracı değil, aynı zamanda dünyayı anlama ve şekillendirme aracıdır. Tıpkı bir romanın karakterlerinin birbirleriyle olan ilişkilerinin, bir olayın ya da temanın dönüşümünü belirlemesi gibi, bazen çok basit bir işlem bile—gümrükleme örneğinde olduğu gibi—önümüze bambaşka anlamlar çıkarabilir. Bu yazının amacı, gümrüğün bir nevi “takılma” sürecinin yalnızca ticari bir engel değil, aynı zamanda kültürel ve edebi bir temanın izini sürmek olduğudur. Gümrükleme: Kısıtlamaların…

Güç Akışının Haritası: Birim Hidrografın Siyaset Bilimiyle Buluşması Güç ilişkilerini, toplumsal düzenin akışını ve bireylerin bu düzen içindeki yerini anlamaya çalışan bir siyaset bilimci olarak sıkça düşünürüm: “İktidar nasıl akar?” Toplumlar, tıpkı suyun hareket ettiği havzalar gibi, gücün bir yerden başka bir yere aktığı sistemlerdir. Bu akışın ritmini, hızını ve yönünü anlamak için mühendisler birim hidrograf kullanır. Biz siyaset bilimciler içinse bu kavram, toplumsal olayların zamana yayılmış etkilerini, iktidarın yoğunluk noktalarını ve vatandaşlık bilincinin yükselme-eğilme eğrilerini anlamak için güçlü bir metafordur. Bugün “Birim hidrograf nasıl elde edilir?” sorusuna yalnızca teknik değil, aynı zamanda politik bir pencereden bakacağız. Çünkü suyun toprağa…

Kanıya Anlamı Ne Demek? “Kanıya” kelimesi, toplumun farklı katmanlarında, bazen anlam yüklü bazen ise sıradan bir ifadeymiş gibi algılanan bir terimdir. Ancak, bu kelimeyi daha derin bir şekilde incelediğimizde, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi önemli dinamiklerle nasıl bağlantılı olduğunu keşfetmek oldukça ilgi çekicidir. Peki, kanıya demek gerçekten sadece bir “inanış” mı, yoksa toplumsal yapıları, cinsiyet rollerini ve adaleti şekillendiren bir öğe mi? Bu yazıda, kanıya kelimesinin sosyal ve kültürel anlamını, kadınların empatik bakış açılarıyla ve erkeklerin çözüm odaklı yaklaşımlarıyla ele alacağım. Gelin, birlikte bu kelimenin toplumsal bağlamda nasıl şekillendiğine dair düşünelim. Kanıya: İnanç ve Gerçeklik Arasında Bir Kavram…

3000 Yüzde 25 Zam Ne Kadar? Tarihten Günümüze Ekonomik Dönüşümün İzinde Bir tarihçi olarak geçmişi anlamaya çalışırken, her sayının, her oranın ardında yatan insan hikâyelerini görmezden gelmek mümkün değildir. Ekonomik veriler yalnızca kuru rakamlardan ibaret değildir; toplumsal dönüşümün, emeğin, beklentinin ve hayal kırıklığının yansımasıdır. Bugün “3000 yüzde 25 zam ne kadar?” sorusunu sormak bile, sadece matematiksel bir hesap değil, aynı zamanda ekonomik adalet, gelir dağılımı ve yaşam standardı üzerine derin bir sorgulamadır. Geçmişten Günümüze: Zammın Tarihsel Arka Planı Tarih boyunca “zam” kavramı, toplumların refah düzeyini doğrudan etkileyen bir olgu olmuştur. Osmanlı döneminde, özellikle 16. yüzyıldan itibaren başlayan enflasyon dalgaları, paranın…

Timuçin Han Kimdir? Antropolojik Bir Yolculukta Güç, Kimlik ve Kültürün İzinde Bir antropolog olarak her yeni araştırmaya şu soruyla başlarım: “Bir toplum, gücünü nereden alır?” Tarihin en etkileyici figürlerinden biri olan Timuçin Han –daha çok bilinen adıyla Cengiz Han– bu sorunun cevabını sadece ordularla değil, ritüeller, semboller ve kültürel bağlamlarla vermiştir. Onu yalnızca bir fatih olarak değil, kolektif kimliğin yeniden inşasını sağlayan bir kültürel mühendis olarak okumak gerekir. Bu yazıda, Timuçin Han’ın hikâyesini antropolojik bir mercekten ele alacak; göçebe bozkır toplumunun içinde doğan bu liderin kimlik, aidiyet ve güç kavramlarını nasıl dönüştürdüğünü inceleyeceğiz. Bozkırın Çocuğu: Ritüellerle Yoğrulan Bir Kimlik Timuçin…